Opstarten vakgroep
Een vakgroep is een samenwerking tussen verschillende vakleerkrachten uit één of meerdere besturen. Binnen het primair onderwijs is het werken vanuit een sectie minder gebruikelijk dan in het voortgezet onderwijs omdat primair onderwijs scholen vaak een kleinere formatie voor vakleerkrachten hebben en de vakleerkracht meestal alleen op een school werkzaam is. Dit heeft er jaren toe geleid dat veel vakleerkrachten een eiland vormden binnen de gemeente en/of school.
In steeds meer gemeentes ontstaan er vakgroepen bewegingsonderwijs en dit heeft meerdere voordelen. Zo kan een vakgroep bewegingsonderwijs de kwaliteit van het bewegingsonderwijs vergroten door als een professionele leergemeenschap (PLG) te functioneren. Waarbij zij gezamenlijk scholing, intervisie en supervisie krijgen.
Een vakgroep zorgt voor visie op bewegingsonderwijs, verbinding tussen vakleerkrachten en scholen en de mogelijkheid tot het effectief inzetten van vakleerkrachten.
Daar waar de vakgroep ambulante tijd krijgt van een bestuur om een coördinator aan te stellen is er ook ruimte om buiten de schoolsituatie netwerken op te bouwen. Hierdoor is er tijd om in gesprek te gaan met de gemeente, het bestuur en bijvoorbeeld zorginstellingen om de randvoorwaarden rondom bewegen te verbeteren. Zo ontstaan naschoolse projecten in samenwerking met de vakgroep, verbeteringen op huisvesting en randvoorwaarden en een effectiever gebruik van bijvoorbeeld gymzalen bij roostering.
Waar begin je?
Een vakgroep kan vanuit twee manieren ontstaan. Vanuit een visie van bestuur of sportbedrijf om samen te werken op bewegingsonderwijs of vanuit een groep vakleerkrachten die graag samen willen werken.
Een procesbegeleider kan namens een bestuur of sportbedrijf een vakgroep starten of uitbreiden.
De procesbegeleider kan dan gebruik maken van een stappenplan. Vragen kan je ook mailen naar de KVLO (onderwijs@kvlo.nl).
Bestuur of regio
Een vakgroep kan worden opgezet worden binnen één bestuur, met meerdere besturen in één stad of met meerdere besturen in een regio. Afhankelijk van de wens van het bestuur of besturen kan de procesbegeleider kijken welke variant het beste past.
Gezamenlijke inzet vakleerkracht
Door de vakleerkracht op meerdere scholen in te zetten kan een volwaardige en duurzame baan worden gecreëerd voor de vakleerkracht. Voor kleine scholen is tot een volwaardige baan komen soms ingewikkeld.
Wanneer het niet lukt om tot een volwaardige baan te komen kan de procesbegeleider worden ingezet om deze roostering te organiseren. De procesbegeleider kan dan de samenwerking tussen meerdere (kleine) scholen organiseren.
Dit kan meerdere voordelen met zich meebrengen; Het geeft alle scholen een bevoegde vakleerkracht voor de lessen bewegingsonderwijs, de toekenning van accommodatie kan worden gecombineerd en scholen die zich op grotere reisafstand van een gymzaal bevinden kunnen gunstig in het rooster worden geplaatst. Bijvoorbeeld door al eerste of laatste van de dag de les te plaatsen verliest de school minder lestijd omdat de leerlingen starten of eindigen in de gymzaal.
Vakwerkplan
In het vakwerkplan zit een bestuurs- en een schooldeel. In het vakwerkplan beschrijft een bestuur op macroniveau wat haar visie is bewegingsonderwijs en hoe zij haar visie wil bereiken.
De school beschrijft op mesoniveau wat de afspraken zijn binnen school voor bewegen en bewegingsonderwijs en de jaarplanning met lesinhoud.
Vanuit de KVLO is er een voorbeeld van een vakwerkplan beschikbaar.
Inhoud lessen bewegingsonderwijs
In het vakwerkplan maakt het bestuur en/of de school/vakleerkracht een keuze over de inhoud van de lessen bewegingsonderwijs. Vanuit welke visie worden de lessen ingericht, wordt er gebruikt gemaakt van een methode en welke leerlijnen komen in de jaarplanning zijn zaken die in het vakwerkplan beschreven staan.
Jaarplanning
In de jaarplanning maakt de school/vakleerkracht op planmatige wijze een overzicht hoe de leerdoelen voor het vak bewegingsonderwijs worden aangeboden tijdens de schoolloopbaan van een leerling. De jaarplanning beschrijft de doorlopende leerlijnen die gehanteerd worden.
De jaarplanning is in het geval van ongelukken en aansprakelijkheid de onderbouwing hoe en op welke wijze bewegingsthema’s methodisch zijn opgebouwd.
Vanuit de KVLO is er een voorbeeld van een lege jaarplanning beschikbaar. Ook hebben we een voorbeeld van een ingevulde jaarplanning.
CAO vakleerkracht
De werkzaamheden van de vakleerkracht vallen onder de CAO PO als leerkracht. In de praktijk betekent dit een functie indeling in schaal LB of LC. Als de vakleerkracht niet in dienst is van het onderwijs is dan dient het bevoegd gezag te zorgen voor gelijke arbeidsvoorwaarden en salariëring als werkzaam in de CAO PO. Bestuur en/of directie zullen dus goed moeten controleren of zij voldoen aan artikel 8 uit de Waadi.
Mogelijkheden om het werkgeverschap (inclusief goede voorbeelden) vorm te geven vindt u hier.
Personeel taakuren en scholingsuren
Afhankelijk van de FTE heeft een vakleerkracht op school/scholen taakuren en scholingsuren. Om de vakleerkracht onderdeel te laten zijn van een vakgroep zal op bestuursniveau een afspraak moeten worden gemaakt om (naar rato) een deel van de taakuren en scholingsuren in te zetten op vakgroepsniveau. Dit zal dan als gevolg hebben dat de vakleerkracht minder taakuren en scholingsuren op school heeft en in plaats daarvan taakuren en scholingsuren voor de vakgroep zal maken.
Professionalisering
De procesbegeleider organiseert de professionalisering van de vakleerkracht(en) door het organiseren van bijeenkomsten met intervisie, bij- en nascholing. Dit ter bevordering van de kwaliteit van de vakgroep als geheel en de professionalisering van de vakleerkracht individueel.
Daarnaast maakt de procesbegeleider afspraken op bestuursniveau om zo de vakleerkrachten ook beschikbaar te maken voor de vakgroep bijeenkomsten en studiedagen.
Netwerk
Ben je een vakgroep aan starten? Op ben je op zoek naar andere vakgroepen in Nederland? Dan kan je de KVLO (onderwijs@kvlo.nl) bevragen voor meer informatie. Je kan dan als vakgroepcoördinator ook aansluiten bij het netwerk van meer dan 50 vakgroepen in Nederland. Dit netwerk komt twee maal per jaar bij elkaar.